Znani mieszkańcy

1. Achaz Heinrich von Alvensleben – ur. 6 października 1716 r. w Zichtau, zm. 3 kwietnia 1777 r. w Strzelcach. Przedstawiciel znanej brandenburskiej rodziny szlacheckiej. Generał, dowódca regimentu dragonów w Strzelcach. W 1733 roku rozpoczął studia w Halle, ale w rok później zrezygnował z nich i rozpoczął błyskotliwą karierę wojskową. W 1739 roku awansował do stopnia porucznika. Ranny w bitwie pod Małujowicami w roku 1741. Uczestniczył w bitwie pod Sarbinowem w 1758 roku, za co otrzymał order Pour le Merite. W 1761 roku awansował do stopnia pułkownika, a w dwa lata później został dowódcą regimentu dragonów w  Strzelcach. W 1766 roku awansowano go do stopnia generała. Zmarł w 1777 roku w Strzelcach i został pochowany w kościele farnym. Wdzięczni za służbę żołnierze ufundowali ku jego czci epitafium w strzeleckim kościele z obrazem Bernharda Rode. Alvensleben posiadał w pierzei strzeleckiego rynku ryglowy dom, wykupiony w 1775 roku przez miasto, w którym ulokowano magistrat.

2. Wichard von Alvensleben – ur. 19 maja 1902 r. w Witenmoor, zm. 14 sierpnia 1982 r. w Ascheberg. Przedstawiciel licznie rozrodzonej, zasłużonej rodziny szlacheckiej, kilkakrotnie przewijającej się w dziejach Dankowa. Joannita, właściciel Dankowa, małżonek Cory von Erxleben (zm. 29 stycznia 1945 r.), dziedziczki tamtejszych dóbr ziemskich. W czasie II Wojny Światowej służył jako oficer w Wehrmahcie, uczestnicząc w kampaniach w Polsce, Francji i Rosji, za co został odznaczony krzyżem żelaznym I klasy, a następnie w Afryce i we Włoszech. W dniu 30 kwietnia 1945 roku zasłynął oswobodzeniem więźniów obozu Alpenfestung w Niederhof w południowym Tyrolu, którzy stanowili specjalnych więźniów SS, uważanych za przeciwników faszystowskich Niemiec. Wkrótce dostał się do niewoli amerykańskiej. Po zwolnieniu poślubił Astrid von Brand z Ługów. Wraz z małżonką mieszkał w majątku Ascheberg k. Plön w Holsztynie, zajmując się m.in. działalnością charytatywną.

3. Carl Friedrich Benekendorf – ur. 1713 w Lubiczu, zm. w 1788 r. Studiował prawo wekslowe na uniwersytecie w Halle. W 1735 r. piastował w Berlinie funkcję radcy Sądu Najwyższego. W 1742 r. objął urząd prezydenta Rejencji Sądowej we Wrocławiu i funkcję tę sprawował do roku 1752, kiedy to wykryto pewne nieprawidłowości, co zakończyło się kilkuletnim aresztem. W 1759 roku został ułaskawiony. Był agronomem, właścicielem majątku ziemskiego w Lubiczu, a także autorem wielu uznanych dzieł o tematyce ekonomiczno-prawnej: Berliner Beiträge zur Landwirthschaftswissenschaft, 1771-85, 2 wyd. 1789; Oeconomia forensis, 8 Bde. 1775-84; Der Landwirth in und nach dem Kriege, 1779 i in.

4. Paul Biens – ur. 24 stycznia 1874 r. w miejscowości Dębogóra (Eichberg). Niemiecki nauczyciel i kronikarz. Na podstawie badań wydał zbiory legend nowomarchijskich (Heimatklänge – Sagen und Bilder aus der Gecshichte der Neumark, 1908). Nauki pobierał w seminarium nauczycielskim w Strzelcach Krajeńskich oraz w Neuzelle. W latach 1898-1900 był nauczycielem w Giżynie (Giesenbrügge). Następnie przeniósł się do Lipian (Lippehne), gdzie do 1931 pracował również jako nauczyciel. Zmarł w Lipianach 23 lutego 1945 r. Jest autorem takich książek historycznych jak: Chronik der Stadt Lippehne und der umliegenden Dörfer (1908) oraz Der Kreis Soldin während der Zeit der Reformation und des 30jährigen Krieges (1908).

5. Franz Balthasar Schönberg von Brenckenhoff – ur. 15 kwietnia 1723 r. w Reidelburgu nad Saalą, zm. 21 maja 1780 r. w Gardzku. Wybitny urzędnik pruski, od 1762 roku tajny radca wojenny i domenalny, odpowiedzialny za melioracje i zagospodarowanie łęgów nadwarciańskich i nadnoteckich, budowniczy Kanału Bydgoskiego. W wieku 15 lat oddano go na służbę księciu Leopoldowi Anhalt-Dessau. W 1745 roku mianowany koniuszym książęcym, a w dwa lata później dyrektorem izby rentowej. Zarazem pełnił funkcję kierownika melioracji łęgów nad Łabą. W 1762 roku powołany został przez Fryderyka II do odbudowy dwóch prowincji państwa pruskiego po zniszczeniach wojny 7-letniej. W 1772 roku rozpoczął z polecenia króla prace nad budową Kanału Bydgoskiego. W wyniku podejrzeń o nadużycia w 1786 roku został odwołany ze stanowiska oraz odsunięty od przywilejów i zaszczytów. Właściciel wielu dóbr ziemskich, w tym m.in. z ośrodkami w Licheniu i Pławinie. Dzierżawca majątku w Gardzku. Drugą małżonką Brenckenhoffa była Elisabeth Gottliebe von Papstein, córka właściciela części Lipich Gór. Z tego związku przyszło na świat troje dzieci. Zmarł w Gardzku, a pochowany został w kościele w Licheniu. Po śmierci jego majątek został skonfiskowany przez króla. Od nazwiska Brenckenhoffa nazwano kilka miejscowości: Pławno (Brenkenhofsbruch), Dierżązna (Brenkenhofsfliess) i Błotnica (Brenkenhofswalde). 

6. Max Dennert – ur. 13 marca 1861 w Strzelcach, zm. 29 września 1922. Niemiecki artysta rzeźbiarz. Początkowo nauki pobierał u malarza Lauger’a i architekta Feyerabend’a w Szkole Rzemiosła Artystycznego w Hanowerze. Następnie kształcił się w Hanowerze u prof. Klaulbachsa w zakresie rysunku oraz w Berlinie w Akademii Sztuki u prof. Hertera. Dopiero w 27. roku życia zainteresował się rzeźbą kamienną, wtedy też wstąpił do Berlińskiej Akademii Sztuk Pięknych i zdecydował się osiedlić w Berlinie na stałe. Wśród jego dzieł na szczególną uwagę zasługują: pomniki cesarzy Wilhelma i Fryderyka w Strzelcach, grupa muzykantów z fontanny w Bremie, rzeźby przy pałacu Charlottenburg, a także sfinksy przy wejściu do willi Kruppa.

7. Albert Guse – ur. 18 stycznia 1900 r. w Berlinie, zm. w 1968 r. Niemiecki rysownik, grafik, malarz i pedagog. Wychowywał się w Zingst nad Bałtykiem. Absolwent strzeleckiego Seminarium Nauczycielskiego. Związany ze środowiskiem berlińskim, gdzie studiował na Akademii Sztuk Pięknych. Odbył podróż studyjną do Włoch. Następnie nauczyciel sztuki w Arndt-Gymnasium w Berlinie. Znany i ceniony jako twórca widoków strzeleckich oraz zabytkowych kościołów, dworów i pałaców z terenu powiatu strzeleckiego, publikowanych w latach 20. XX wieku w Heimatkalender für den Kreis Friedeberg. Wobec zniszczenia wielu obiektów oraz przekształcenia krajobrazu jego ilustracje stanowią bezcenne źródło ikonograficzne do dziejów Strzelec i ziemi strzeleckiej.

8. Paul Kranz – ur. 3 marca 1876 r. w Strzelcach Krajeńskich, zm. 28 grudnia 1930 w Chemnitz. Niemiecki architekt i nauczyciel akademicki. W latach 1883-1902 uczęszczał do szkoły budowlanej w Zerbst oraz do Technicznej Szkoły Wyższej w Berlinie-Charlottenburg, gdzie był również asystentem Christopha Hehl. W ramach studiów odwiedził Austrię, Włochy, Francję oraz Danię, ale ostatecznie zdecydował się na osiedlenie w Charlottenburgu, gdzie do 1914 roku był współwłaścicielem firmy architektonicznej „Köhler und Kranz”. Specjalizował się w budownictwie kościelnym, szkolnym, mieszkalnym, a także w założeniach cmentarnych. W 1919 roku przeprowadził się do Chemnitz, gdzie do roku 1930 prowadził zajęcia ze szkicu w Miejskiej Akademii Budowlanej. Był członkiem Związku Architektów Niemieckich oraz Niemieckiego Związku Twórczego. Zaprojektował m. in. ratusz w Eberswalde (1900), budynek gimnazjum w Wilhelmshaven (1903), kościół w Berlinie-Tempelhof (1914), zakłady fabryczne Esche w Chemnitz (1922) oraz kościół w Neuwiese (1926).

9. Wilhelmine (Enke) von Lichtenau – ur. 29 grudnia 1753 r. w Dessau, zm. 9 czerwca 1820 r. w Berlinie. Jej ojciec, Johann Elias Enke był nadwornym trębaczem królewskim oraz współwłaścicielem gospody przy Spandauer Strasse w Berlinie. Wilhelmina była od 1769 roku oficjalną metresą arcyksięcia, a następnie króla Fryderyka Wilhelma II, aż do jego śmierci w 1796 roku. Z tego związku pochodziło pięcioro dzieci. Już w 1769 roku otrzymała dom w ogrodzie pałacu Charlottenburg i 30.000 talarów rocznej pensji. W 1787 roku została uposażona z woli króla dobrami ziemskimi w Licheniu i Pławinie. W 1790 roku ufundowała kościół w Licheniu, zachowany do dnia dzisiejszego. W 1782 roku wyszła za mąż za hrabiego Friedricha von Rietz, pełniącego funkcję królewskiego podskarbiego. W 1796 roku król nadał Wilhelminie tytuł hrabiny von Lichetnau, obowiązujący z wyprzedzeniem od roku 1794. Po śmierci króla została oskarżona o zdradę stanu i uwięziona w twierdzy w Głogowie, a jej majątek uległ konfiskacie. W 1802 roku udała się do Wrocławia, gdzie wyszła po raz drugi za mąż. W czasach napoleońskich hrabina została zrehabilitowana, a jej majątek częściowo zwrócony. Zmarła w 1820 roku w Berlinie i tam została pochowana.

10. Dr. Paul Müller – ur. 12 kwietnia 1878 r. we Frankfurcie nad Odrą, zm. w 1957 r. Wyższy nauczyciel i długoletni dyrektor Gimnazjum Miejskiego w Strzelcach. Miłośnik historii regionalnej i uroków ziemi strzeleckiej. W 1905 roku przybył do Strzelec, rozpoczynając pracę jako pedagog w tutejszym gimnazjum. Zorganizował Muzeum Regionalne (Heimatmuseum) w Bramie Młyńskiej w Strzelcach. Autor suplementu do drugiego wydania z 1909 roku obszernej historii Friedeberga autorstwa Carla Treua. Twórca zbioru legend i podań o ziemi strzeleckiej, powieści historycznej oraz artykułów o tematyce regionalnej.

11. Ludwig Noster – ur. 9 października 1859 roku w Strzelcach, zm. 29 maja 1910 r. w Strzelcach. Niemiecki malarz portrecista i pejzażysta, związany ze środowiskiem berlińskim. Ojciec artysty – Heinrich Noster posiadał w Strzelcach niewielki warsztat stolarski. Ludwig kształcił się w Szkole Powszechnej, a potem w Gimnazjum Królewskim w Strzelcach. Następnie studiował na Akadamii w Berlinie, gdzie związał się z Adolphem Menzlem. Wkrótce wyjechał w podróż studyjną do Düsseldorfu i do Holandii. W 1885 roku osiedlił sie w Berlinie i w trzy lata później otrzymał posadę nadwornego malarza cesarskiego. W 1906 roku mianowany został profesorem belińskiej Akademii Sztuk Pięknych. W związku z  problemami zdrowotnymi wyjechał do Edam w Holandii, a następnie osiadł w Strzelcach, gdzie zmarł i został pochowany. Do jego znanych dzieł należą portrety cesarza Wilhelma II, księcia Heinricha von Preussen, hrabiego Arthura von Possadowskiego, hrabiego Udo von Stolberga, czy przemysłowca Adolfa Kruppa. Na cmentarzu komunalnym zachował się jego pomnik nagrobny wykonany przez Hansa Latta.      

12. Jan Merkelin – ur. przed 1325 zm. ok. 1400 w Strzelcach. Mnich augustianin, wizytator zakonny, uznany filozof i teolog. Studiował w Paryżu i we Włoszech filozofię i teologię. Wśród swoich mistrzów wymieniał Tomasza ze Strasburga i Jana Klenkoka. Następnie Merkelin objął funkcję lektora teologii w klasztorze augustianów w Strzelcach. Wkrótce został mianowany prowincjałem klasztorów augustiańskich na Pomorzu, w Prusach i w Nowej Marchii. W 1380 roku wizytował klasztory augustiańskie na terenie państwa krzyżackiego, gdzie zaprzyjaźnił się z biskupem warmińskim Henrykiem II Soerbomem. Na jego zaproszenie przebywał na zamku w Lidzbarku Warmińskim. Przez pewien czas oddawał się również studiom archiwalnym nad dziejami tamtejszego klasztoru augustiańskiego. Pod koniec życia wrócił do Strzelec, gdzie zmarł i został pochowany. Napisał m.in. Rationale operum divinorum, Sermones epistolares dominicales oraz Sermones de sanctis. Dzieła te świadczą o jego znacznej znajomości filozofii i teologii. 

13. Hugo Prejawa – ur. 24 czerwca 1854 r. w Dwarischken (powiat Gusiew – Gumbinnen), zm. 26 października 1926 r. w Strzelcach Krajeńskich. Niemiecki inspektor budowlany oraz autor publikacji dotyczących architektury. Przed 1884 r. poślubił Annę Sohr, z którą miał trójkę dzieci (Gertrudę, Evę oraz Paula). 17 października 1890 roku przeprowadził się do Diepholz (Dolna Saksonia). Siedem lat później został przeniesiony do Salzwedel (Saksonia-Anhalt), gdzie pracował jako powiatowy inspektor budowlany aż do roku 1910. 15 maja 1910 roku został ponownie przeniesiony, tym razem do Strzelec, gdzie zamieszkał przy Stadthofstraße 2 (Wyzwolenia 2). Jego dziełem jest realizacja modernistycznego budynku dzisiejszej szkoły muzycznej. Umiera w Strzelcach po długiej chorobie. Napisał m.in. takie artykuły jak: „St. Marienkirche in Salzwedel” (1904), „Erbauung und Architektur der Klosterkirche zu Diesdorf” (1905) oraz „Die Burg Erxleben” (1907), „Das Mühlentor in Friedeberg Nm (1918)”.

14. Max Ludwig Rehmann – ur. 28 stycznia 1842 r. w Karwinie, zm. 10 grudnia 1922 r. w Gorzowie. Syn właściciela majątku w Karwinie. Studiował nauki historyczne i filologie na uniwersytecie w Halle i Berlinie. W 1972 roku doktoryzował się z filozofii. W latach 1881-1904 pracował jako profesor historii łaciny i francuskiego w Gimnazjum w Strzelcach. Po przejściu na emeryturę przeniósł się do Gorzowa. Był współzałożycielem Towarzystwa Historii Nowej Marchii, autorem licznych publikacji naukowych i popularyzatorskich z zakresu historii regionalnej, przewodniczącym komisji naukowej oraz redaktorem naczelnym wydawnictw towarzystwa.      

15. Hans Adam von Schöning – ur. 1641 r. w Dąbroszynie, zm. w 1696 r. w Dreźnie. Brandenbursko-pruski wojskowy, marszałek polny. W młodości kształcił się na uniwersytetach w Wittenberdze i Strassburgu. Podróżował po Europie Zachodniej, przebywał na dworach w Paryżu i Londynie. W 1664 roku, po śmierci rodziców, wrócił do kraju i przejął dobra rodowe. W tym samym roku wstąpił również do zakonu joannitów. Rozpoczął błyskotliwą karierę wojskową, uczestnicząc w kampaniach na Pomorzu i Prusach Książęcych. W uznaniu zasług mianowany został komendantem twierdzy Spandau. Zasłynął zwłaszcza w czasie wojen tureckich, dowodząc kontyngentem brandenburskim. Do historii przeszedł szturm Budy, za co w 1690 roku otrzymał tytuł marszałka polnego. Wskutek zatargu z marszałkiem von Barfussem w czasie kampanii nadreńskiej, przeszedł na służbę dworu elektora saskiego. Niesłusznie aresztowany i uwięziony, został osobiście zrehabilitowany przez cesarza Leopolda I. Schorowany, zmarł w Dreźnie w 1696 roku, pochowany jest w krypcie kościoła w Dąbroszynie. Hans Adam von Schöning był właścicielem majątku ziemskiego w Brzozie. Do 1945 roku w tamtejszym kościele znajdował się ufundowany przez niego kielich mszalny.

16. Prof. Karl Richard Bruno Schulz – ur. 24 lutego 1865 r. w Strzelcach Krajeńskich, zm. 1 kwietnia 1932 r. w Berlinie. Był architektem, naukowcem i wykładowcą akademickim. W 1893 roku został mianowany dyplomowanym inżynierem budowlanym (Regierungsbaumeister). W latach 1897/98 w ramach studiów odbył podróż przez Iran. Do roku 1900 był zatrudniony w Ministerstwie Robót Publicznych w Berlinie w dziale budownictwa lądowego. W roku 1899 oraz 1900 badał budownictwo kościelne na wyspie Torcello (niedaleko Wenecji). W latach 1900-1904 kierował niemieckimi pracami wykopaliskowymi w Baalbek. W 1904 roku został profesorem na Politechnice w Hanowerze, gdzie prowadził wykłady dotyczące sztuki antyku i renesansu.

17. Prof. Dr. Walther Stuhlfath – ur. 1887, zm. 1974. Niemiecki filozof, naukowiec i pedagog. Autor licznych publikacji naukowych z dziedziny dydaktyki oraz nauczania. W latach 1918-1925 wykładał oraz pełnił funkcję zastępcy dyrektora Seminarium Nauczycielskiego w Strzelcach. Następnie przez szereg lat pracował jako wykładowca na Wyższych Seminariach Nauczycielskich w Elblągu, Szczecinie i Flensburgu. Wizytator seminariów nauczycielskich na terenie Prus Wschodnich. Organizator i uczestnik licznych sympozjów pedagogicznych.

18. Carl Treu – ur. w 1817 r. w Gorzowie, data i miejsce śmierci nieznane.  W latach 1855-1873 był burmistrzem miasta Strzelce. Inicjator budowy neorenesansowego ratusza na Rynku Starego Miasta, oddanego do użytku w 1872 roku. Po 1873 roku osiedlił się w Reczu, gdzie prawdopodobnie zmarł i został pochowany. Autor monografii miasta i powiatu: Geschichte des Stadt Friedeberg in der Neumark und des Landes Friedeberg, Friedeberg 1865.

19. Wilhelm Uhde – ur. 1874 roku w Strzelcach, zm. w 1947 r. w Paryżu. Niemiecki prawnik, historyk sztuki, pisarz, marszand i kolekcjoner. Studiował prawo w Monachium i w Szwajcarii, następnie udał się do Włoch, gdzie poszerzał swoją wiedzę artystyczną. W 1904 r. przeniósł się do Paryża i otworzył tam własną galerię sztuki. Wkrótce zaczął kupować dzieła wówczas nieznanych artystów, takich jak Pablo Picasso czy Georges Braque. Propagator malarstwa „naiwnego”, odkrywca twórczości Henri Rousseau zwanego Celnikiem oraz innych przedstawicieli tego nurtu. Od 1908 organizator wystaw malarstwa kubistów oraz impresjonistów. Autor wielu pozycji biograficznych (m.in. dotyczących Pabla Picassa czy Vincenta van Gogha).

20. Erich Arthur Emanuel Wernicke – ur. 20 kwietnia 1859 r. w Strzelcach, zm. 20 maja 1928 r. w Berlinie. Niemiecki immunolog i mikrobiolog, odkrywca surowicy przeciw dyfterytowi. W latach 1879-1883 studiował medycynę w Wojskowej Akademii Medyczno-Chirurgicznej i na Uniwersytecie Berlińskim. W 1885 roku uzyskał stopień doktora. W 1890 r. współpracował z późniejszym noblistą Emilem Behringiem podczas badań nad szczepionką przeciw dyfterytowi. W 1896 roku otrzymał tytuł profesorski, a w rok później został zastępcą Behringa w Instytucie Higieny na Uniwersytecie Marburskim. W latach 1899-1908 przebywał w Poznaniu, gdzie sprawował, m.in. funkcję rektora Akademii Medycznej. Po I wojnie światowej zamieszkał w Gorzowie, gdzie założył Medyczny Instytut Badawczy. Autor książek o tematyce medycznej: Verbreitung und Bekämpfung der Tuberkulose in Posen., 1903; Die Immunität bei Diphtherie, 1904 i in.